Klasa 3 LO- Polacy na frontach Wielkiej Wojny. O tym jak kombinowaliśmy, by wróciła niepodległość!

ruticker 04.03.2025 15:24:50

Recognized text from YouScriptor channel Marcin Włoch

Recognized from a YouTube video by YouScriptor.com, For more details, follow the link Klasa 3 LO- Polacy na frontach Wielkiej Wojny. O tym jak kombinowaliśmy, by wróciła niepodległość!

Dzień dobry! Temat na dzisiaj to **Polacy na frontach wielkiej wojny**, czyli co nieco o naszych polskich żołnierzach podczas **pierwszej wojny światowej**. Oglądając ten temat, będziemy głównie obracać się wokół postaci **Józefa Piłsudskiego**. Jednak zanim do niego dojdziemy, poznajmy dwie koncepcje, które jednoczyły polskie stronnictwo polityczne, zarówno w Galicji, jak i w Królestwie. Pierwsza koncepcja to utworzenie **państwa realistycznego**, czyli austro-węgierskiego, a druga to bardziej piłsudczykowska koncepcja utworzenia **niepodległej Polski**. Zwolennicy tej niepodległej Polski utworzyli w 1912 roku tak zwaną **komisję tymczasową skonfederowanych stronnictw niepodległościowych**, na czele której stał Józef Piłsudski. Od razu utworzono paramilitarną organizację związaną z tym ruchem, pod nazwą **Strzelec**. Rok później, w 1913, powstała komisja skonfederowanych stronnictw niepodległościowych, co oznaczało pełną konsolidację większości polskich partii politycznych. Przechodzimy do roku **1914**, czyli do wybuchu pierwszej wojny światowej. Jesteśmy w sierpniu, kiedy działania wojenne się rozpoczynają. Wtedy powstaje **pierwsza kompania kadrowa**, która wyrusza na tereny Królestwa, czyli Kongresówki, aby zwołać antyrosyjskie powstanie. Przechodzi przez kolejne miasta, w tym Kielce, jednak nie było zbytniego zainteresowania tamtejszej ludności działalnością powstańczą. Kiedy mieli wyruszyć na Warszawę, okazało się, że nie ma odzewu, więc wrócili do Krakowa na tereny galicyjskie. Następnie powstaje **Naczelny Komitet Narodowy** (NKN), na czele którego stanie **Władysław Sikorski**. W 1914 roku zaczęto formować pierwsze oddziały wojskowe, które będą podlegały temu komitetowi. Ostatecznie Legiony Polskie będą podzielone na trzy brygady, a na czele Pierwszej Brygady stanie nasz bohater, Józef Piłsudski. W październiku 1914 roku Piłsudski powołuje **Polską Organizację Wojskową** (POW). Choć oznaczenie tej organizacji widnieje z rokiem 1918, jej początki sięgają 1914 roku. Główne zadania POW polegały na prowadzeniu akcji wywiadowczych oraz kształtowaniu przyszłych kadr oficerskich w polskim wojsku po odzyskaniu niepodległości. Wśród dowódców wyróżniają się **Tadeusz Kasprzycki** oraz **Edward Rydz-Śmigły**, który później zostanie marszałkiem Polski w momencie wybuchu drugiej wojny światowej. Przechodzimy do **kryzysu przysięgowego**. Dlaczego wspominam o akcie 5 listopada? Ponieważ była to odezwa dwóch cesarzy do Polaków, mająca na celu zachęcenie ich do walki u boku państw centralnych. Szacowano, że w Polsce było prawie milion Polaków w wieku poborowym, co stanowiłoby całkiem sporą armię. Jednak w 1916 roku, kiedy wydano tę odezwę, Austro-Węgry i Niemcy były w odwrocie, a Piłsudski wiedział, że należy zmienić politykę. Czekał, aż w końcu doszło do interwencji ze strony władz austro-węgierskich i niemieckich, które chciały zmusić Polaków do włączenia się do ich armii. Józef Piłsudski, będąc nie tylko dowódcą, ale także wytrawnym politykiem, rozgrywał Austriaków jak tylko się dało. Doszło do tzw. **orientacji**, w której Piłsudski stwierdził, że nie chce walczyć u boku Austro-Węgier. Wiedział, że istnieje szansa na zupełną niepodległość, skoro carat upadł, a bolszewicy przejęli władzę w Rosji. W lipcu 1917 roku żołnierze pierwszej i trzeciej brygady dostali rozkaz złożenia przysięgi wierności cesarzowi austro-węgierskiemu, jednak odmówili. Piłsudski powiedział, że nie ma takiej opcji. Złożyli broń, co nazywamy **kryzysem przysięgowym**. Wówczas Piłsudski został osadzony w twierdzy Magdeburg, a część jego żołnierzy, w tym w Szczypiornie, pod Kaliszem, starała się utrzymać formę fizyczną, grając w piłkę ręczną. Druga Brygada, pod dowództwem **Józefa Hallera**, nie zdążyła odmówić i została wcielona do armii austriackiej, walcząc u jej boku aż do lutego 1918 roku. Dopiero po traktacie brzeskim, w marcu 1918 roku, kiedy Ziemia Chełmińska została przekazana Ukraińcom, Haller z grupą swoich żołnierzy przedostał się na rosyjską stronę, gdzie chciał organizować kolejne oddziały bojowe. Przechodzimy teraz do **Rosji**. W 1914 roku w Warszawie tworzony jest **Komitet Narodowy Polski**, zdominowany przez edycję, którego celem będzie formowanie jednostek wojskowych. Przy poparciu Wielkiej Brytanii oraz Irlandii powstaje pierwszy Legion, zwany **legionem płaskim**, utworzony w Puławach. Poparcie Wielkiej Brytanii i Francji będzie później bardzo potrzebne pod koniec pierwszej wojny światowej, gdy Komitet Narodowy Polski stanie się oficjalnym przedstawicielstwem Polski na arenie międzynarodowej. W 1918 roku powstaje **drugi korpus polski**, w skład którego wejdą dezerterzy, w tym Józef Haller. Drugi Korpus Polski walczył na terenie Cesarstwa Rosyjskiego pod Kaniowem z Niemcami, wykazując się dużą wartością. Po złożeniu broni Niemcom, Haller przedostał się do Francji, gdzie tworzył kolejne oddziały, znane jako **Błękitna Armia**. W 1914 roku w sierpniu zostaje utworzona polska kompania w francuskiej Legii Cudzoziemskiej, znana jako **bajonczycy**. W 1917 roku, w Lozannie, utworzono drugi Komitet Narodowy Polski, na czele którego stanął **Roman Dmowski**. Dmowski, będąc przeciwnikiem Piłsudskiego, również dążył do niepodległej Polski. Wspólnie walczyli o utworzenie polskich oddziałów, a Ignacy Jan Paderewski, światowej sławy pianista, odegrał kluczową rolę w zachęcaniu Polaków do wstępowania do armii. W 1918 roku, po zakończeniu wojny, Błękitna Armia, licząca prawie 70 tysięcy żołnierzy, została przetransportowana do Polski, gdzie walczyła z Ukraińcami o Lwów oraz w wojnie polsko-bolszewickiej. Dziękuję i do widzenia!

Назад

Залогинтесь, что бы оставить свой комментарий